آداب خوابیدن از نظر اسلام

نحوه خوابیدن
حضرت علی(ع): خوابیدن چهار قسمت است: پیامبران بر پشت دراز کشیده می‌خوابند، در حالی که چشم‌هایشان برای دریافت وحی پروردگار نمی‌خوابد. مؤمن رو به قبله بر پهلوی راست می‌خوابد. پادشاهان و فرزندانشان برای گوارایی غذا بر پهلوی چپ می‌خوابند وابلیس وبرادرانش و دیوانگان و آسیب‌دیدگان عقلی برروی شکم می‌خوابند.
امام رضا(ع): قدرت و سلطنت خواب، درمغز است و آن مایه پایداری و نیرومندی جسم است، پس هرگاه خواستی بخوابی ابتدا بر سمت راست سپس بر سمت چپ بخواب و همچنین هنگام برخاستن از سمت راست برخیز.
رسول اکرم(ص): قصد کن از خوابیدن، تخفیف زحمت ملائکه را، که نویسنده افعال و اعمال تو اند، و قصد مکن از خواب، لذّت نفس و استراحت بدن را.
مکان خوابیدن
رسول خدا(ص): بر بام و جایی که محفوظ نیست نخوابید.
رسول اکرم (ص): هر که بر بامى بخواببد که دیوار نداشته باشد، از امان خدا به در میرود.
امام کاظم(ع): رسول خدا(ص) کسی را که تنها در خانه بخوابد نهی می‌کرد.
حضرت امیرالمؤ منین (ع) نهى فرمود از خوابیدن بر سر راه .
زمان خوابیدن
امام باقر(ع): خواب در ابتدای روز مایه نادانی و کودنی و خواب قیلوله (خواب کوتاه نیمروز) نعمت و خواب پس از عصر مایه حماقت و ابلهی و خواب میان مغرب و عشا مایه محرومیت از روزی است.
خوابیدن بعد از طلوع صبح تا طلوع آفتاب و میان نماز شام و خفتن و بعد از عصر مکروه است و پیش از ظهر در وقت گرمى هوا و بعد از نماز ظهر تا عصر، خواب قیلوله است وسنت است .
امام سجاد (ع) به ابو حمزه ثمالى فرمود که خواب مکن پیش از طلوع آفتاب که من از براى تو دوست نمیدارم ، زیرا که حقتعالى روزى بندگانرا در این وقت قسمت مینماید و هر که در این وقت در خواب است که روزى محروم میشود.
امام صادق(ع): خواب بامداد شوم است و روزی را منع میکند و رنگ را زرد میکند و رو را فبیح متغیر میکند و این خواب شومى است ، بدرستیکه حق تعالى روزی را مابین طلوع صبح تا طلوع آفتاب قسمت می نماید، پس زینهار که این خواب را نکنید و فرمود که مرغ بریان و ترنجبین بر بنى اسرائیل در این وقت نازل مى شد، هر که در این وقت در خواب بود بهره او نازل نمى شد.
پیامبر اکرم(ص): هر که در جاى نماز خود بنشیند از طلوع صبح تا طلوع آفتاب خدا او را مستور گرداند از آتش جهنم .
در حدیث دیگر فرمود که مثل ثواب حج کننده خانه کعبه داشته باشد و گناهانش آمرزیده شود.
امام محمد باقر (ع): خواب اول روز سفاهت است و خواب قیلوله نعمت است و خواب بعد از عصر حماقت است و خواب میان نماز شام و خفتن از روزى محروم میگرداند.
که شخصى بخدمت حضرت رسول (ص) آمد عرض کرد که من حافظه قوى داشتم ، اکنون فراموشى برمن غالب شده است ، فرمود که آیا خواب قیلوله میکردى و حال ترک کرده گفت بلى فرمود که باز خواب قیلوله بکن ، چنان کرد حافظه اش برگشت .
آداب خوابیدن
حضرت رسول (ص): پیوسته جبرئیل مرا امر به مسواک می فرمود تا آن که ترسیدم دندانهایم ساییده شود یا بریزد.
 در روایت دیگر فرمود: جبرئیل آن قدر مرا امر به مسواک کرد که گمان کردم که بر امت من واجب خواهد کرد
امام صادق(ع): در مسواک دوازده خصلت است: از سنت پیغمبران است، پاک کننده دهان است، جلا دهنده چشم است، موجب خشنودی پروردگار است، بلغم را دفع می کند، حافظه را زیاد می کند، دندان ها را سفید می کند، حسنات را مضاعف می گرداند، پوست انداختن و پوسیدن دندان را می برد، بن دندان را محکم می کند، اشتهای طعام را زیاد می کند و ملائکه به آن خشنود می شوند.
امام صادق (ع):هرگاه در بسترت جای گرفتی بیندیش که در آن روز چه غذایی روانه شکم خود کرده ای و چه به دست آورده ای و یاد آر که خواهی مرد و معادی در پیش داری.
حضرت فاطمه(ع) فرمود: پدرم نزد من آمد در حالى که آماده خوابیدن بودم. حضرت فرمود:
مخواب مگر بعد از انجام دادن چهار عمل:
1- قرآنى ختم کن،
2- پیامبران را شفیع خود گردان،
3- مؤمنان را خشنود کن،
4- حج و عمره اى بگزار.
پرسیدم: پدرجان، امر به چهار کار فرمودى که قدرت بر انجام آن ندارم. پدرم تبسمى کرد و فرمود: هرگاه سه بار سوره اخلاص را بخوانى گویى ختم قرآنى کرده اى و هرگاه صلوات بر من و پیامبران بفرستى همگى شفیع تو خواهیم بود و هرگاه استغفار کنى براى مؤمنان همگى از تو خشنود گردند و چون تسبیحات اربعه را بخوانى ثواب حج و عمره را مى برى.
رسول اکرم (ص): هر خواب که می کنی، قیاس کن خواب آخر است و از این خواب، بیداری نخواهی داشت و به دل و زبان از ذکر خدا فارغ مباش و خوف الهی را از دل بیرون مکن و اطّلاع او را بر جمیع احوالات خود، مرکوز خاطر نما، و به فصد این باش که به یاری خدا، زود از خواب برخیزی و مشغول بندگی او شوی
امام صادق(ع): هر که وضو بسازد و به رختخواب برود، براى او حکم مسجد داشته باشد و اگر در میان رختخواب بیادش آید که وضو ندارد، از لحاف تیمم کند، اگر با وضو یا تیمم بخوابد تا بیاد خداست ، چنانست که نماز میکند.
منقول است که روزى حضرت رسول (ص) به اصحاب خود فرمود که کدام یک از شما تمام سال روزه میدارید، سلمان گفت که من ، فرمود که کدامیک از شماها شب را احیا میکنید، سلمان گفت که من فرمود: کدامیک از شما هر روز ختم قرآن میکنید، سلمان گفت که من ، پس عمر بخشم آمد و گفت : این مردیست از فارس ، میخواهد برما که از قریشیم فخر کند و دروغ میگوید، در اکثر روزها روزه نیست و در اکثر شب خواب است و در اکثر روزش خاموش می باشد، حضرت فرمود که او مانند و شبیه لقمان حکیم است ، از او سؤال کن ، تا جوابت بگوید، عمر پرسید، سلمان فرمود که اما روزه سال ، من ماهى سه روز روزه میدارم و حق تعالى میفرماید که هر که حسنه بکند ده برابر باو ثواب میدهم ، این برابر روزه سال میشود با آنکه ماه شعبان را روزه میگیرم و با ماه رمضان پیوند میکنم ، اما بیدارى شب ، هر شب با وضو میخوابم و از حضرت رسول صلّى اللّه علیه وآله وسلّم شنیدم که میفرمود هر که با وضو بخوابد، چنانست که تمام شب رابعبادت احیا کرده باشد و اما ختم قرآن در هر سه روز، سه مرتبه قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ را میخوانم و از حضرت رسول صلّى اللّه علیه وآله وسلّم شنیدم که بحضرت امیرالمؤ منین علیه السلام میفرمود که یا على مثل تو در میان امت ، مثل قل هواللّه است ، هر که سوره قل هواللّه را یکبار بخواند، چنانست که ثلث قرآنرا خوانده است و هر که دوبار بخواند، چنانست که دو ثلث قرآن را خوانده است و هر که سه بار بخواند، چنانست که قرآن را ختم کرده است ، پس هر که ترا بزبان دوست دارد ثلث ایمان در او کامل شده است و هر که تو را بزبان و دل دوست دارد و بدست خود ترا یارى کند تمام ایمان در او کامل شده است ، یا على بحق خدواندى که مرا براستى فرستاده است سوگند که اگر تو را اهل زمین دوست میداشتند چنانچه اهل آسمان تو را دوست میدارند، خدا هیچکس را به آتش جهنم عذاب نمیکرد، پس عمر ساکت شد، که گویا سنگى بدهانش گذاشتند.
رسول اکرم(ص): اطفال خود رادر وقت خوابیدن دست و دهانش را بشوئید، که اگر نکنید شیطان ایشان را مى بوید و در خواب میترسند.
امام صادق(ع): سوره " قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ " وسوره " قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِروُنَ " را پیش از خواب بخوان که کافرون بیزارى از شرک و توحید، نسبت پروردگار است .
و نیز می فرمایند: هر که سوره یس پیش از خواب بخواند، حق تعالى هزار ملک باو موکل گرداند که او را از شر شیاطین و هر بلائى حفظ کند.
امام محمد باقر (ع): هر که سوره " اِذا وَقَعَتِ الْواقِعَهْ " هر شب پیش از خواب بخواند، در قیامت روى او مانند ماه شب چهارده باشد.
و نیز فرمود: هر که سوره هائى که در اَوّلشان سَبَّحَ لِلّهِ وَیُسَّبِحُ لِلّهِ است ، پیش از خواب بخواند، نمیرد تا بخدمت حضرت صاحب الامر عجل اللّه فرجه برسد و اگر بمیرد، در همسایگى حضرت رسول صلّى اللّه علیه وآله وسلّم جا دهند اورا.
پیامبر اعظم(ص):  چون برختخواب رفتى تسبیح حضرت فاطمه صلوات اللّه علیها بخوان و آیة الکرسى و:قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ و قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَق و ده آیه از اول سوره والصافات و ده آیه از آخر سوره والصافات بخواند
و نیز می فرمایند: هر که صد نوبت سوره قُلْ هُوَاللّهُ اَحَدٌ در وقت خواب بخواند، گناه پنجاه ساله اش ‍ آمرزیده شود.
امام علی (ع): چون در خواب ترسد، یا از دردى بیخوابى بر او مستولى شود، این آیه را بخواند
فَضَرَبْنا عَلى آذانِهمُ فى الْکَهْفِ سِنینَ عَدَدا ثُمَّ بَعَثْناهُمْ لِنَعْلَمَ اَىُ الْحِزْبَیْنِ اَحْصى لِمالَبِثُوا اَمَدا
واگر طفلى بسیار گریه کند، این آیه را بر او بخوانند.
امام موسی کاظم(ع): هر که خواهد در شب بیدار شود، در وقت خواب رفتن بگوید
 اَلّلهُمَّ لاتَنْسِنى ذِکْرَکَ وَلا تُؤْمِنّى مَکْرَکَ وَلا تَجْعَلْنى مِنَ الْغافِلینَ وَاَنْبِهْنى لاِحَبّ السّاعاتِ اِلَیْکَ اَدْعُوکَ فیها فَتَسْجیبَ لى وَاَسْاَلُکَ فَتُعْطینى وَاسْتَغْفِرُکَ فَتَغْفِرَلى اِنَّهُ لایَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
که چون ایندعا بخواند حق تعالى دو ملک بفرستد، که او را بیدار کنند، اگر بیدار نشود امر کند آن دو ملک را که از براى او استغفار کنند، اگر در آنشب بمیرد شهید مرده باشد و اگر بیدار شود هر حاجتى که بطلبد خدا باو عطا فرماید.
از امام صادق(ع) منقول است که اگر بخواهد حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام را در خواب ببیند، چون بخوابد این دعا بخواند:
 اَلّلهُمَّ اِنّى اَسْاءَلُکَ یامَنْ لَهُ لُطْفٌ خَفِىٌ وَاَیادِیْهِ باسِطَةُ لاتُقْبَضْ اَسْاءَلُکَ بِلُطْفِکَ الْخَفِىّ مالَطُفتَ بِهِ لِعَبْدٍ اِلاّ کَفى اَنْ تُرِیَنى مَوْلاىَ اَمیرالْمُؤْمِنینَ عَلِىَ بْنَ اَبى طالِبٍ فى مَنامى .